Skale modalne inaczej zwane skalami kościelnymi są często i chętnie stosowanym narzędziem muzycznym w wielu gatunkach muzycznych przez wielu muzyków oraz instrumentalistów w tym również przez gitarzystów.
W tym wpisie zajmiemy się szeroko pojętymi skalami modalnymi. Czym są skale modalne i do czego właściwie służą? Jak mogą pomóc nam w grze na gitarze? Jak je skutecznie stosować w gitarowej przygodzie i improwizacji oraz jak skale ćwiczyć.
Czym są skale i do czego służą?
Skale modalne to podobnie jak skale pentatoniczne, schematy zbudowane z poszczególnych i ściśle określonych dźwięków, dzięki temu każda ze skal brzmi nieco inaczej oraz posiada swój własny charakter brzmieniowy a każdą ze skal można zagrać w niemal dowolnej tonacji.
Skale uczymy się ogrywać i zapamiętywać, by to właśnie na ich schemacie dźwiękowym, konstruować własne wymarzone melodie, solówki czy pasaże. Skale modalne to również niezastąpiony element świadomej gitarowej improwizacji.
Każdy gitarzysta myślący poważnie o gitarowej sztuce, powinien znać siedem podstawowych skal oraz regularnie i systematycznie je ćwiczyć na różne sposoby. Skale znakomicie sprawdzają się w gitarowej improwizacji, pozwalają płynnie i z pełną świadomością poruszać się po gryfie gitary w dowolnej tonacji, by zawsze szybko odnaleźć się tam gdzie potrzeba.
Czym są skale modalne:
Skale modalne buduje się na poszczególnych stopniach skali durowej - ma ona stopni siedem a ostatni siódmy dźwięk skali jest zawsze powtórzeniem pierwszego w przykładzie wygląda to następująco: G A B C D E F G.
Warto zaznaczyć że jeżeli improwizujemy bądź gramy do podkładu w danej tonacji oraz ogrywamy do tego podkładu konkretną skalę to warto solówkę kończyć na tym samym dźwięku na jakim zaczynaliśmy - według przykładu powyżej zaczynamy od dźwięku G i kończymy również na dźwięku G. Dźwięk który zaczyna i kończy daną skalę czy gamę, zawsze będzie dobrze brzmieć i pasować do podkładu w danej tonacji.
Każdy stopień skali czyli dany dźwięk od którego zaczynamy grać skalę, buduje początek nowej skali a skal jest łącznie siedem: Jońska, Dorycka, Eolska, Lidyjska, Miksolidyjska, Frigijska i Lokrycka. Każda z tych skal ma nieco inny charakter brzmieniowy co różni je od siebie. Skale modalne zawierają w sobie część dźwięków skali pentatonicznej ale modalne są rozbudowane o kolejne stopnie.
O skali pentatonicznej molowej pisałem w tym wpisie - pentatonika molowa na gitarę.
O skali pentatonicznej pisałem w tym wpisie - pentatonika durowa.
Skale modalne warto a nawet trzeba ćwiczyć z metronomem zaczynając od wolnego tempa i stopniowo wraz z wzrostem umiejętności tempo zwiększając. Przykładowy metronom online. Skale można ćwiczyć z podkładem, rozwija to słuch i pozwala zauważyć różnicę brzmieniową pomiędzy nimi.
Skale ćwiczymy kostkując naprzemiennie - jest to bardzo ważne by nauczyć się kostkować na przemian, gdyż pozwala to płynnie oraz z mniejszym wysiłkiem grać i ćwiczyć oraz na późniejszym etapie nauki pozwala grać skale w satysfakcjonującym szybkim tempie.
W tabulaturach kostkowanie oznacza się poniższymi oznaczeniami:
Jeżeli nie wiesz jeszcze jak czytać tabulaturę to polecam poradnik w tym wpisie - jak czytać tabulaturę.
Poniżej wideo z ograniem, wszystkich siedmiu skal modalnych w jednej pozycji na gryfie, zaczynając od dźwięku C (podkład to tonacja C). Skale są zagrane w wolnym i szybszym tempie. Bardzo dobrze słychać różnicę brzmieniową w charakterze każdej ze skal.
Poniżej link do e-booka - siedem skal modalnych w jednej superpozycji a na samym dole tego wpisu tabulatura z przykładowymi ćwiczeniami skal modalnych w plikach jpg, pdf oraz guitar pro.
Ćwiczenie 1
A o to siedem skal modalnych, przedstawionych w jednej superpozycji na gryfie gitary, gdzie pierwszym stopniem skali jest dźwięk C.
1. C - Jońska, skala jońska to podstawowa ze skal i jest jedną z najczęściej wykorzystywanych skal na jej schemacie zbudowane jest znane do re mi fa sol la si do.
2. C - Dorycka, tą skale często stosuje się w gatunku muzycznym takim jak Jazz oraz blues.
3. C - Frygijska, skalę tą często wykorzystuje się w gatunku muzycznym takim jak flamenco, ze względu na jej Hiszpański charakter brzmieniowy.
4. C - Lidyjska, skala ta jest bardzo podobna do skali jońskiej z tym że czwarty stopień tej skali jest podwyższony.
5. C - Miksolidyjska, ta skala równie chętnie jak skala jońska jest wykorzystywana w bluesie oraz Jazzie. Siódmy stopień tej skali został obniżony o półton.
6. C - Eolska, to jedna z najpopularniejszych skal, koniecznie musisz ją znać, ponieważ często będziesz z niej korzystał.
7. C - Lokrycka, skala ta ma obniżony piąty stopień o pół tonu, przypomina trochę skalę frygijską. Chętnie stosowana jest w muzyce Jazzowej.
W przykładzie poniżej skala Miksolidyjska gdzie pierwszym stopniem jest dźwięk G, skala ta to tonacja G dur:
Ćwiczenie:
Skalę należy ćwiczyć jak w przykładzie powyżej, najlepiej z metronomem, zaczynając od bardzo wolnego tempa stopniowo z biegiem rozwoju umiejętności tempo zwiększając. Pod linkiem przykładowy metronom online. Nie zapominajmy o naprzemiennym kostkowaniu, jest bardzo ważne (góra, dół, góra, dół...). Jeżeli nie potrafisz jeszcze dobrze naprzemiennie kostkować, nie przejmuj się, kostkowanie przyjdzie z biegiem rozwoju umiejętności ale trzeba ćwiczyć!
Skalę tą jak każdą inną można ćwiczyć dla urozmaicenia w tzw. grupach oraz w tercjach. Poniżej link pod którym znajdziemy w paczce wszystkie ćwiczenia. Pliki są w formacie jpg, pdf, oraz plik do Guitar pro który można otworzyć w alternatywnym świetnym i darmowym programie Tux Guitar.
Dobry artykuł. Polecam i pozdrawiam
OdpowiedzUsuń