Rodzaje kolumn i głośników gitarowych

Kolumna gitarowa potocznie zwana "paką" oraz jej konstrukcja i zastosowane w niej głośniki wydają się być kwestią mniej istotną niż sama gitara czy wzmacniacz. Przyjęło się tak gdyż często najpierw myślimy o samej gitarze i jej modernizacji oraz wzmacniaczu i efektach a kwestię samej "paki" i zastosowanych w niej głośników odkładamy na drugi plan.

Poniekąd jest to dobry tok myślenia gdyż oczywiście ważnym jest posiadać względnie dobry instrument oraz porządny sprawny i dobrze brzmiący wzmacniacz. Zaręczam jednak że to od rodzaju kolumny gitarowej jej konstrukcji oraz  zastosowanych głośników zależy to jak zagra cała reszta. 

Ponadto dobierając odpowiednią kolumnę czy głośnik do konkretnego wzmacniacza gitarowego warto posiadać na ten temat choć by trochę podstawowej wiedzy.

Jakie wyróżniamy konstrukcje kolumn gitarowych:

Kolumny gitarowe dzielimy na trzy rodzaje:

1. Kolumna 4x głośnik - jest to duża paczka w której znajdują się 4 głośniki i jest to chyba najbardziej popularna kolumna gitarowa często z głośnikami 12 cali.

2. Kolumna 2x głośnik - jest to konstrukcja kolumny w której znajdują się dwa głośniki.

3. Kolumna 1x głośnik - jest to kolumna w której znajduje się jeden głośnik.

4. kolumny 6x głośnik - jest to kolumna w której znajduje się sześć głośników ten typ kolumny często preferowany jest basistom.

Konstrukcja kolumny gitarowej:

Budowa kolumny gitarowej wydaje się bardzo prosta, jednak jest to mylne wrażenie, ponieważ konstrukcja samej kolumny oraz zastosowanie odpowiednich materiałów, głównie rodzaju drewna, a często jest to sklejka ze względu na to że lite drewno zbyt sporo waży oraz wielkość i odpowiednie jej wytłumienie, ma bardzo istotne znacznie pod względem finalnego brzmienia.

Pod względem budowy wyróżniamy dwa rodzaje konstrukcji.

- Kolumna ścięta pod skosem do połowy

- Kolumna zupełnie prosta od góry w dół

Ma to znaczenie gdyż stojąc naprzeciw kolumny prostej usłyszmy dźwięk z mniejszą ilością górnych częstotliwości a znów stojąc na przeciw kolumny ściętej pod skosem usłyszymy pełną paletę brzmieniową gdyż głośniki skierowane są bardziej ku naszym uszom.

Często zdarza się iż gitarzyści podkładają coś pod kolumnę lub wzmacniacz typu combo lub stosują specjalny stojak tak by kolumna była lekko odchylona ku górze - jak na zdjęciu poniżej. Pozwala to gitarzyście usłyszeć z samego wzmacniacza lub kolumny większą "pełną" paletę brzmieniową.

Dalej kolumny dzielimy na:

- Kolumna otwarta 

- Kolumna półotwarta

- Kolumna zamknięta

Sam wpływ na brzmienie jest taki że kolumna zamknięta oddaje więcej niskich częstotliwości oraz dźwięk będzie usytuowany bardziej kierunkowo. Kolumna otwarta znów odda nam mniej niskich częstotliwości ale z przewagą wysokich pasm, kolumna otwarta również będzie grać kierunkowo ale mniej niż kolumna zamknięta, gdyż częściowo dźwięk będzie się mógł wydostać również z tyłu kolumny.

Kolumny półotwarte równoważą tą kwestię - tak można by to prosto określić, kolumny półotwarte często stosuje się w wzmacniaczach typu combo. Natomiast kolumny z zastosowanymi czterema głośnikami są przeważnie tylko o konstrukcji zamkniętej choć oczywiście zdarzają się również półotwarte. Nie ma tutaj jakiś ścisłych zasad konstrukcyjnych.

Głośniki gitarowe:

Głośniki gitarowe to również bardzo istotna kwestia to od samych głośników stosowanych w konkretnej kolumnie gitarowej zależy jak taka kolumna będzie brzmieć. Producenci różnych kolumn preferują do nich konkretny typ głośnika aby całość brzmiała wedle oczekiwań samego producenta oraz przeważnie również dobrze współgrała z konkretnym wzmacniaczem gitarowym.

W tym miejscu warto zaznaczyć że dobierając kolumnę z konkretnymi głośnikami do samego wzmacniacza gitarowego możliwości brzmieniowych jakie możemy uzyskać testując kolumny z różnymi głośnikami jest bardzo dużo.

Głośniki gitarowe dzielimy na wielkość membrany:

- 8 cali są to głośniki o małej średnicy membrany

- 10 cali są o średniej wielkości membrany

- 12 cali są to głośniki o największej średnicy membrany

Głośniki 12 calowe są chyba najczęściej stosowanymi głośnikami w gitarowych kolumnach i są najbardziej popularne ze względu na to że grają bardzo szerokim pasmem o dużej skuteczności. Głośniki o membranie 8 i 10 cali często stosuje się combach gitarowych o małej mocy oraz w kolumnach basowych.

Oczywiście istnieją głośniki o jeszcze mniejszej średnicy na przykład 6 cali i są stosowane w bardzo malutkich wzmacniaczach gitarowych które mogą być zasilane nawet baterią - mały wzmacniacz na baterię.

Moc głośników i ich skuteczność:

Moc głośników określana jest jednostką Wat i jest to moc znamionowa głośnika na przykład 60 Wat, nie należy tego mylić z parametrem głośności (volume). Dalej istotnym jest skuteczność głośnika określana jednostką "dB" - decybele. Głośnik o mocy na przykład o mocy 100 Wat i skuteczności 87dB da nam taką samą głośność co głośnik 50 Wat o skuteczności 90dB.

Moc głośników jest zależna od rodzaju konstrukcji kolumny w jakiej jest stosowany oraz od samego wzmacniacza do którego będzie podłączony.

Impedancja:

Każdy głośnik posiada swoją impedancję, taką impedancję posiada również każdy wzmacniacz gitarowy, określa się ją  w jednostce Ohm jest to 4, 8 lub 16 Ohm. Należy zapamiętać że Impedancja wzmacniacza musi być zawsze równa bądź mniejsza od impedancji kolumny czy głośnika to bardzo ważne gdyż jak impedancja głośnika czy całej kolumny będzie większa od wzmacniacza, spowoduje to utratę jego skuteczności a gdy będzie mniejsza może spowodować nawet spalenie końcówki mocy we wzmacniaczu.

Montując samemu głośniki na przykład dwa w jednej kolumnie należy sumować ilość Ohm oraz łączyć tak by impedancja zawsze się zgadzała. Często zdarza się że sam wzmacniacz posiada przełącznik na 4, 8, 12 Ohm, wtedy nie ma problemu z dopasowaniem impedancji, ważne by zwracać na to uwagę.

Pamiętajmy również o tym że kolumny głośnikowe często posiadają przełącznik bądź dwa osobne gniazda - Mono/Stereo. Służy to rozdzieleniu sygnału lub daje możliwość podłączenia do kolumny drugiego wzmacniacza.

Podsumowanie:

Tak więc z powyższego łatwo można wywnioskować że kolumna gitarowa, jej konstrukcja oraz zastosowane w niej głośniki o odpowiednich parametrach odgrywają istotną rolę oraz w znacznym zakresie wpływają na uzyskanie finalnego brzmienia.

Warto więc przed wyborem konkretnej kolumny posiadać przynajmniej podstawową wiedzę o jej budowie i zastosowanych głośnikach oraz co ważne ogrywać i testować sprzęt osobiście nie tylko wzmacniacze i efekty ale w tym właśnie również kolumny gitarowe. 

Pozdrawiam!