wtorek, 25 lutego 2020

Jak ustawić niską akcję strun w gitarze akustycznej

Jak ustawić niską akcję strun w akustyku

Akcja strun to prosto mówiąc odległość strun od progów na gryfie gitary. Odległość strun od progów nie powinna być zbyt niska gdyż wtedy struny będą brzęczeć i obijać się o progi ale też nie powinna być zbyt wysoka gdyż wtedy gra nie będzie wygodna a gitara nie będzie dobrze stroić.

Jaka więc powinna być prawidłowa akcja strun:

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi gdyż w każdej gitarze wygląda to trochę inaczej, są gitary które da się wyregulować tak że że akcja strun będzie bardzo niska i gitara będzie dobrze grać i brzmieć a są takie w których nie da się ustawić bardzo niskiej akcji strun i wtedy trzeba znaleźć pewien kompromis pomiędzy względnie niską akcją strun a brzmieniem i wygodą gry.

Po za tym wysokość strun nad progami jest również kwestią konkretnego indywidualnego gitarzysty, jedni wolą bardzo niską akcję strun a inni gitarzyści lubią struny mieć nieco wyżej nad progami. Ponadto ustawienie akcji strun zależne jest  również od siły jaką konkretny gitarzysta wkłada podczas przyciskania strun oraz uderzania kostką ale również od stylu i techniki gry jaką preferuje.

W każdym razie akcja strun powinna być taka aby nas satysfakcjonowała, gitara powinna stroić we wszystkich pozycjach a grać powinno się lekko, wygodnie i bez wysiłku. Często zdarza się że nowe gitary mają zbyt wysoką akcję strun co jest powodem frustracji a nowa "sklepowa" gitara tuż po zakupie zawsze wymaga tych podstawowych regulacji w tym ustawienia akcji strun.

Więcej informacji o prawidłowej akcji strun w gitarze znajdziecie w tym wpisie - jaka powinna być prawidłowa akcja strun w gitarze.

Trochę się rozpisałem a przecież na blogu jest osobny temat o prawidłowej akcji strun w gitarze a niniejszy wpis będzie dotyczyć tego jak ustawić odpowiednią względnie niską akcję strun w gitarze akustycznej. 

Co można poprawić bądź wyregulować aby akcja strun była dla na satysfakcjonująca a grało się przyjemnie i wygodnie oraz jak to zrobić, tych informacji dowiesz się z niniejszego poradnika.

Na wstępie warto wspomnieć że narzędziem do mierzenia akcji strun jest przymiar o nazwie rock n' ruler, przymiar kładziemy na progach i sprawdzamy wysokość strun od progu taki przymiar można kupić w sklepach z narzędziami lutniczymi lub w sklepach muzycznych, nie jest to narzędzie niezbędne ale bardzo przydatne i pomocne, takie narzędzie można również wykonać samemu na przykład z linijki bądź kawałka tworzywa sztucznego.

Klikając w poniższy obrazek lub link przekieruje Cię do sklepu gitarownia.pl który to sklep polecam i gdzie możesz kupić taki przymiar za około 30 złotych, to niewielka cena za tak profesjonalne i świetnie wykonane narzędzie pomiarowe a sam sklep bardzo polecam za miłą i fachową obsługę oraz świetne cenny i spory asortyment.

WARWICK Rock N Ruler miara akcji strun
WARWICK Rock N Ruler miara akcji strun
28.30 PLN

W niniejszym artykule przedstawię trzy sposoby które pozwolą na ustawienie względnie niskiej satysfakcjonującej akcji strun oraz poprawią komfort i wygodę gry.

Co można poprawić aby ustawić względnie niską akcję strun:

Regulacja gryfu.

1. Regulacja pręta napinającego gryf - ta czynność powinna być wykonana na pierwszym miejscu gdyż wtedy będziemy wiedzieć czy jest to wystarczające czy też należy skorzystać z innych sposobów. 

O tym jak wyregulować prawidłowo gryf pisałem w tym poradniku - jak wyregulować gryf w gitarze.

Śruba regulacyjna gryfu w gitarze akustycznej znajduje się przeważnie w pudle rezonansowym ale w niektórych modelach znajduje się na główce gitary, przykryta kawałkiem plastiku. 

Jak ustawić niską akcję strun w gitarze akustycznej

Gryf powinien być minimalnie wklęsły przy nastrojonej odpowiednio gitarze do A 440Hz lub jeżeli da się dobrze wyregulować to gryf może być nawet idealnie prosty. Gryf nie powinien być wypukły w środku a regulacje gryfu należy przeprowadzić na wstępie aby ocenić czy będzie potrzebne dalsze korygowanie.

Podstrunnik:

Kolejną czynnością którą można wykonać aby poprawić lub ustawić akcję strun w gitarze akustycznej bądź klasycznej jest ustawienie odpowiedniej wysokości podstrunnika znajdującego się na mostku. 

Taki podstrunnik jest często wyciągany i można go kupić pod względem odpowiedniej wysokości jak również materiału z jakiego jest wykonany.

Podstrunnik, Jak ustawić niską akcję strun

Fingerboard Saver 3  ochraniacz podstrunnicy
Fingerboard Saver 3 ochraniacz podstrunnicy
18.70 PLN
Fingerboard Saver 2  ochraniacz podstrunnicy
Fingerboard Saver 2 ochraniacz podstrunnicy
15.00 PLN
D'Addario przybornik gitarzysty Multi-Tool  10 w 1
D'Addario przybornik gitarzysty Multi-Tool 10 w 1
62.00 PLN
ROCKBAG Rockcare Kit zestaw do konserwacji i regulacji gitar
ROCKBAG Rockcare Kit zestaw do konserwacji i regulacji gitar
75.00 PLN

Podstrunnik można również wyszlifować na odpowiednią wysokość na całej długości najlepiej od spodu, wykonujemy to delikatnie na papierze ściernym o średniej gradacji, powiedzmy około 320, sprawdzając przy tym odpowiednią wysokość strun na 12 i ostatnim progu gitary 

Wysokość strun od progów w gitarze akustycznej powinna wynosić około 2 - 3 mm na 12 progu. Można co prawda pokusić się o jeszcze niższą akcję ale wydaje mi się że te 2 - 3 mm jest w zupełności wystarczające i względnie pewne każdej w gitarze akustycznej.

Można również spróbować pogłębić same szczeliny pod struny w podstrunniku, jeżeli takie się znajdują, lecz lepszą metodą jest szlifowanie podstrunnika na odpowiednią wysokość od spodu na całej jego długości.

Siodełko:

Kolejną rzeczą którą można wykonać i która często jest do poprawienia w gitarach akustycznych czy klasycznych, szczególnie tych z niższych półek cenowych a która również wpływa na ustawienie niskiej akcji strun są odpowiednie głębokości szczelin w siodełku.

Jak ustawić niską akcję strun


Przed przystąpieniem w ingerencję mechaniczną siodełka, należy sprawdzić jaką wysokość posiadamy aktualnie, gdyż odległość strun w pierwszych pozycjach nie może być zbyt niska w stosunku do progu pierwszego. 

Pomiaru dokonujemy przyciskając każdą ze strun na trzecim progu. Po przyciśnięciu struny na trzecim progu, powinniśmy mieć delikatną szczelinę rzędu 0.30 do 0.50 mm, pomiędzy struną a progiem pierwszym. Taka minimalna szczelina musi być zachowana to ważne.


D'Addario PW-CT-17BK tuner gitarowy chromatyczny
D'Addario PW-CT-17BK tuner gitarowy chromatyczny
63.00 PLN
CAT B72 tuner chromatyczny
CAT B72 tuner chromatyczny
49.00 PLN
Nexon UTV-200 stroik tuner chromatyczny
Nexon UTV-200 stroik tuner chromatyczny
18.00 PLN
FENDER FLASH tuner (stroik) chromatyczny
FENDER FLASH tuner (stroik) chromatyczny
80.00 PLN

Sama wysokość strun nad progiem pierwszym może być nawet bardzo niska powiedzmy że nawet do 1 mm ale zachowując minimalną szczelinę na pierwszym progu po przyciśnięciu strun na trzecim tak jak opisałem powyżej - ta szczelina musi być choć by minimalnie zachowana.

Niska akcja strun w gitarze akustycznej, Jak ustawić akcję strun


Szlifowanie głębokości szczelin w siodełku:

Czynność tą wykonujemy dla każdej szczeliny osobno, pamiętając o kilku ważnych rzeczach:

1. Struny mają różną grubość i trzeba pod tym względem każdą szczelinę szlifować osobno dopasowując do grubości każdej ze strun. Struna w szczelinie nie powinna siedzieć za ciasno ani za lekko, ma być tak w sam raz a im dokładniej tym lepiej.

2. Szlif szczelin wykonujemy pod delikatnym skosem ku dołowi w stronę kluczy, powiedział bym że skos powinien być tak na "małysza" mnie więcej jak na zdjęciu poniżej.

Jak ustawić akcję strun w gitarze akustycznej

3. Struny muszą się oprzeć w szczelinie równo na całej długości z przewagą w kierunku progów. To bardzo ważne aby gitara dobrze stroiła. Nawet jeżeli posiadamy płaską główkę jak ma to miejsce w Fenderach to szlif szczelin musi być zachowany pod lekkim skosem.

4. Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej głębokości szczelin aby któraś nie była za głęboko lub za płytko, warto sprawdzać to podczas szlifowania patrząc jak wysoko struna jest nad progiem pierwszym.


Watro pamiętać że każda podstrunnica ma swój promień (radius) szczeliny powinny być w delikatnym łuku pod względem odpowiedniego radiusu - o promieniach podstrunnicy w gitarach pisałem w tym artykule - podstrunnica i jej radius.

Szlif szczelin można wykonać mniejszym pilnikiem, pamiętając o zachowaniu odpowiednich szerokości szczelin. Można kupić specjalne pilniki przeznaczone do tego celu. Całą prace wykonujemy z głową i delikatnie aby nie przesadzić i nie pogorszyć sytuacji.


Po szlifowaniu można każdą szczelinę, delikatnie nasmarować grafitem np. z ołówka, to spowoduje lepsze tarcie struny w szczelinie oraz stabilniej utrzymany strój gitary. O tym jak dbać i smarować szczeliny w siodełku pisałem w tym wpisie - jak dbać o szczeliny w siodełku.

To chyba wszystkie możliwe metody do wykonania we własnym zakresie w gitarze akustycznej aby móc ustawić względnie niską satysfakcjonującą i wygodną akcje strun. Wydaje mi się że każdy powinien sobie poradzić gdyż prace te nie są zbyt skomplikowane ale wymagają wiedzy i precyzji.

W niniejszym artykule pominąłem kwestię odpowiedniej wysokości wszystkich progów tj, wypoziomowania oraz ich szlifu, gdyż nierówne progi również mają znaczenie gdy nie można ustawić niskiej akcji strun.

O tym jak wykonać szlif progów pisałem w tym wpisie - szlif progów w gitarze.

Pozdrawiam!

7 komentarzy:

  1. Bardzo dobry poradnik, jasno i konkretnie opisane, tego szukałem. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się że artykuł jest pomocny :) to chyba wszystkie możliwości na poprawę komfortu gry na akustyku :) pozdrawiam

      Usuń
  2. Wszystko na temat.

    OdpowiedzUsuń
  3. Przydatny i konkretnie napisany post :) Dzięki.

    OdpowiedzUsuń
  4. Zastanawia mnie ta szczelina między pierwszym progiem a struną po naciśnięciu jej na trzecim progu. Od 0.3 do 0.5 to bardzo duży odstęp. Aktualnie w swojej gitarze (Yamaha FG-800M) mam odstęp między wolną struną a progiem poniżej 0.5mm, a po naciśnięciu struny na 3 progu ten odstęp zmniejsza się minimalnie poniżej 0.05mm. Na 12 progu mam 2.5mm. Nic nie dzwoni, ani nie brzęczy, nawet przy ostrej grze. Dla pełnej informacji, mam struny 12-stki Martina i siodełka z kości naturalnej. Czy nie ma błędu w opisie, bo moje wartości są 10-krotnie niższe, a gitara gra świetnie?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam serdecznie, chodzi o 0.5 mm czyli pół milimetra, bądź ćwierć milimetra bądź jeszcze mniej, poprawiłem wpis na 0.30 - 0.50 mm. Ważne by taka minimalna szczelina była zachowana. Masz dobrze ustawione wiosło :) Dzięki na uwagi. Pozdrawiam :)

      Usuń