Sprężyny w gitarze - rodzaje i eksploatacja

Sprężyny w gitarze to charakterystyczna część mostków tremolo oraz Floyd Rose. W tego typu mostkach odpowiadają one za odpowiednią równowagę pomiędzy naciągiem strun a samym mostem. To w dzięki sprężynom możemy korzystać z systemów tremolo którego stosowanie poszerza możliwości brzmieniowe tego instrumentu.

O regulacji oraz budowie mostka typu Floyd Rose pisałem w tym artykule.

Jakie wyróżniamy rodzaje mostków w gitarach.

Rodzaje sprężyn oraz ich zastosowanie:

Sprężyny do mostków w gitarach produkuje się przeważnie ze stopu stali, niektóre sprężyny są ze stali nierdzewnej inne się po prostu nikluje aby nie zaśniedziały. Stop stali jest odpowiednio dobrany aby sprężyny posiadały swoją odpowiednią sprężystość i były trwałe a wyróżniamy sprężyny, twarde, średnie oraz miękkie.

Sprężyny twardsze poleca się stosować podczas gdy korzystamy z grubszych strun a sprężyny miękkie poleca się stosować do strun cieńszych. Ale nie trzeba się tego jakoś sztywno trzymać, z doświadczenia wiem że każda ze sprężyn będzie działać po odpowiednim wyregulowaniu mostka z każdym rodzajem strun. Sprężyny miękkie spowodują lżejszą pracę mostka a twardsze mostek bardziej usztywnią.

Sprężyny nie różnią się zbyt wiele swoją budową i kształtem ale dla mostków tremolo są nieco dłuższe o większej średnicy niż te dla mostków Floyd Rose i choć każda sprężyna będzie pasować do każdej gitary to podczas ich wymiany warto zwrócić na to uwagę.

Ilość sprężyn:

Ilość zastosowanych sprężyn ma znaczenie pod względem siły z jaką będziemy korzystać z ramienia tremolo na logikę  biorąc to im więcej sprężyn tym ciężej będzie działać "wajcha" a im mniej tym lżej ale im mniej tym mogą wystąpić problemy z prawidłową regulacją mostka oraz strojeniem.

W gitarach z mostkami tremolo oraz Floyd Rose stosuje się w standardzie trzy sprężyny i jest to setup stosowany od lat w niemal każdej gitarze z tego rodzaju mostami. I choć blok mostka jak i grzebień na którym zaczepione są sprężyny posiada możliwość montażu do pięć sprężyn to trzy są w zupełności wystarczające.

Czasem jednak kiedy zmieniamy struny na grubsze bądź chcemy korzystać z wajchy tylko delikatnie wibrując dźwięk, wydaje się sensowną opcją dołożenie czwartej sprężyny czy nawet piątej, spowoduje to większe usztywnienie mostka ale z pewnością poprawi również stabilność stroju.

Charakterystyczny przydźwięk sprężyn:

Gitary z mostkami ruchomymi poprzez zastosowane sprężyny wydają podczas gry pewien charakterystyczny metaliczny przydźwięk - jednym gitarzystom to odpowiada innym znów przeszkadza a jeszcze inni są neutralnie do tego nastawieni i nie zwracają na to uwagi.

Jak sobie poradzić z charakterystycznym przydźwiękiem kiedy nam to przeszkadza a nie chcemy rezygnować z systemu tremolo?

Możliwości jest kilka i są to bardzo proste patenty aby pozbyć się charakterystycznego przydźwięku należy wytłumić sprężyny, można to zrobić np. kawałkiem gąbki bądź szmatki, wkładając ją pomiędzy sprężyny a korpus gitary, taki "zabieg" w zupełności wystarczy ale należy pamiętać że sprężyny pracują i potrzebują trochę luzu, tak wiec nie upychamy np. szmatki na chama.

Kolejną bardzo praktyczną możliwością jest przewleczenie przez środek sprężyn paseczka szmatki bądź gąbki tym sposobem wytłumimy sprężyny od środka jest to sposób z pewnością bardziej estetyczny.

Inną możliwością jest wymiana sprężyn na takie ze specjalną gumową owijką która eliminuje przydźwięk lub sprężyny które są pokryte specjalną powłoką która ma za zadanie eliminować przydźwięki. Na zdjęciu poniżej sprężyny ze specjalną gumową owijką.

FENDER 0018671049 sprężyny naciągowe do mostka tremolo SET

67.50 PLN

FLOYD ROSE FRTSNBKP komplet sprężyn do mostka tremolo

127.00 PLN

Sprężyna do mostka tremolo

7.50 PLN

FRAMUS SPF30190 sprężyna do mostka tremolo

3.80 PLN

Montaż sprężyn:

Często spotykam się z pytaniami o same zawieszenie sprężyn, gdyż można to zrobić na dwa sposoby stosując trzy sprężyny, mianowicie na skos oraz równolegle. Stosowałem w gitarach obydwie możliwości zawieszenia sprężyn i szczerze napiszę że większej różnicy brzmieniowej nie zauważyłem.

Jednak jeżeli chodzi stosowanie ramienia tremolo opcja równolegle wydaje się być opcją bardziej komfortową ze względu na równomierny rozkład siły docisku mostka do trzpieni wkręconych w korpus na których opiera się mostek. Kiedy sprężyny są równolegle do siebie most pracuje płynniej i chyba lepiej trzyma sam strój ale są to tylko moje osobiste spostrzeżenia.

Ponadto wydaje się z fizycznego punktu widzenia że siła naciągu przy trzech sprężynach na skos, rozkłada się bardziej w kierunku środka gryfu niż na boki korpusu. Czy ma to wpływ na brzmienie tego nie nie wiem, w każdym razie zauważyłem że most płynniej pracuje przy sprężynach założonych równolegle.

Czy sprężyny trzeba wymieniać?

Sprężyny jak większość elementów które są w ciągłej eksploatacji kiedyś się zużyją a konkretniej rozciągną się lub stracą swoją pierwotną sprężystość co przełoży się na pogorszenie pracy mostka a co za tym idzie mniej stabilnego trzymania stroju. Bez obawy jednak gdyż nie stanie się to prędko.

Kiedy występują problemy z poprawnym wracaniem mostka do punktu zero po skorzystaniu z wajchy lub instrument nie trzyma prawidłowo stroju lub sama praca mostka pogorszyła się to warto sprawdzić oraz wymienić sprężyny. Nie jest duży wydatek gdyż komplet sprężyn nie kosztuje wiele dlatego warto zadbać o sprężyny dobrej jakości.

Pozdrawiam!