Jak dbać o podstrunnicę w gitarze czyli - konserwacja podstrunnicy

Podstrunnica to drewniana cześć gryfu każdej gitary, często wykonuje się ją z drewna palisandru, hebanu oraz klonu. To na podstrunnicę nabija się progi do których dociskamy struny tak więc jest to część gitary która ma ciągłą styczność z naszymi rękami oraz palcami podczas gry.

Więcej informacji na temat drewna z jakiego wykonuje się gitary znajdziecie w tym wpisie - rodzaje drewna do produkcji gitar.

Niniejszy wpis poświęcę na temat moim zdaniem bardzo ważny a związany z dbaniem, czyszczeniem i konserwowaniem podstrunnicy w gitarze ale na wstępie trochę niezbędnych informacji.

Dlaczego warto konserwować podstrunnicę:

Konserwacja podstrunnicy pomaga  utrzymać drewno z którego jest wykonana w dobrej "kondycji" co przekłada się na znacznie mniejszy stopień oraz ryzyko ewentualnych wypatrzeń i jej pękania ale zadbana i czysta podstrunnica to z pewnością również komfort i wygoda gry.

Osobiście bardzo nie lubię kiedy podstrunnica jest zabrudzona, szczególnie tuż pod progami gdzie najczęściej zbiera się brud i kurz oraz pot z rąk, który dodatkowo wpływa negatywnie na drewno oraz struny. Dlatego warto od czasu do czasu przeczyścić podstrunnicę.

Podstrunnica w znacznie większej ilości gitar nie jest elementem lakierowanym a dłonie podczas gry lubią się pocić co przekłada się na wsiąkanie potu w drewno a to właśnie może powodować różnego rodzaju wypatrzenia czy skrzywienia oraz negatywnie wpływać na tą część gitary w przyszłości.

Trochę niezbędnej wiedzy o samej podstrunnicy:

Z jakiego drewna wykonana jest podstrunnica i jakie są jej rodzaje:

Podstrunnica w gitarze wykonana jest z płaskiego kawałka drewna, jest to często drewno hebanu lub palisandru jest to drewno twarde ciemne o gęstej strukturze, zdarzają się również podstrunnice z drewna klonowego (jasne drewno).

Podstrunnica zeszlifowana jest pod odpowiedni jej radius oraz na niej nabite zostają progi. Podstrunnice dzielimy na lakierowane powłoką lakieru oraz podstrunnice nie lakierowane, które znajdują się w większości gitar elektrycznych, akustycznych, klasycznych i basowych.

Rodzaje drewna stosowane podczas produkcji gitar.

Podstrunnica lakierowana z drewna klonowego:

Podstrunnica bez lakieru z drewna palisandru:

Dlaczego warto a nawet trzeba czyścić i konserwować podstrunnicę:

Podstrunnica w gitarze to element bardzo podatny na zabrudzenia gdyż ta część instrumentu ma ciągły kontakt z dłońmi, naszymi palcami a za tym idzie pot który zbiera się na rękach podczas gry jak również osad który zbiera się na samych strunach dlatego choć by tylko z tego względu warto utrzymywać podstrunnicę w czystości jak również dla samego komfortu i przyjemności gry.

Podstrunnicę również należy konserwować ze względu na jej właściwości oraz podatność na zmiany temperatury i wilgotności powietrza, gdyż jeżeli podstrunnica wyschnie zbyt bardzo to może się odkształcać bądź nawet pękać.

Jak i czym czyścimy i konserwujemy podstrunnicę:

Czyszczenie podstrunnicy lakierowanej nie jest zbyt skomplikowane gdyż wystarczy taką podstrunnicę porządnie przeczyścić bawełnianą lekko zwilżoną szmatką i przetrzeć na sucho, oczywiście po uprzednim zdjęciu strun. Między progami można przeczyścić małą szczoteczką do zębów bądź pędzelkiem i to by było na tyle.

Problem pojawia się przy podstrunnicach w większości gitar czyli podstrunnic nie lakierowanych a wykonanych i wyszlifowanych z litego kawałka drewna hebanu bądź palisandru. Taka podstrunnica jest znacznie bardziej narażona na zabrudzenia dlatego trzeba ją co jakiś czas przeczyścić i zakonserwować.

Jak czyścić podstrunnicę w gitarze:

Ważne:

Do czyszczenia podstrunnicy nie używamy żadnych domowych produktów typu olej, płyn do naczyń lub krem nivea. Tego typu produkty zawierają w swoim składzie sporą ilość wody a woda to raczej wróg nawet nie tyle co podstrunnicy ale całego instrumentu.

Jeżeli chcemy to zrobić domowym tanim sposobem w zupełności poradzimy sobie lekko a nawet bardzo lekko zwilżoną szmatką bawełnianą oraz czyszcząc delikatnie podstrunnicę szczoteczką do zębów.

Jakie środki do czyszczenia podstrunnicy:

Do czyszczenia podstrunnicy stosuje się różne specjalne środki na bazie olejków cytrynowych nawilżających i konserwujących podstrunnicę np. firmy Dunlop która ma w swojej ofercie sporo różnych oraz dobrej jakości produktów przeznaczonych tylko do tego celu.

Środki te nie zawierają bądź zawierają śladową ilość wody w swoim składzie. Takie preparaty nie są jakoś bardzo drogie i starczają na dość długo, są przeznaczone specjalnie tylko do konserwacji i czyszczenia podstrunnicy, dlatego warto taki olejek kupić, dostaniemy go w każdym sklepie muzycznym.

DUNLOP Fretboard 65 Ultimate Lemon Oil

28.00 PLN

DUNLOP 02 Deep Conditioner preparat

27.70 PLN

FENDER Fingerboard Remedy preparat

26.99 PLN

DUNLOP Fretboard 65 Ultimate Lemon Oil

19.46 PLN

Jak czyścimy podstrunnice:

Po uprzednim zdjęciu strun, podstrunnicę można od razu przetrzeć suchą szmatką oraz nakładamy na podstrunnicę olejek w który wcześniej się zaopatrzyliśmy, robimy to delikatnie i z umiarem, cienką warstwę dokładnie rozprowadzając pomiędzy wszystkimi progami, po nałożeniu należy odczekać około 10 - 15 minut aby olejek rozpuścił dokładnie brud oraz nawilżył podstrunnicę.

Po tym czasie podstrunnicę czyścimy np. szczoteczką do zębów - w brew pozorom jest to bardzo dobre proste  i tanie narzędzie którym można to dokładnie wykonać. Czyścimy miedzy progami, wzdłużnie i podłużnie aż cały brud zejdzie, robimy to delikatnie. Po takim zabiegu podstrunnicę po prostu wycieramy bawełnianą suchą szmatką np. kawałkiem ze starej koszulki.

Tak przeprowadzony "zabieg" czyszczenia wydaje się być wystarczającym i śmiało możemy zakładać nowe struny. Ale można na koniec oczywiście przed założeniem strun, jeszcze raz nawilżyć podstrunnicę olejkiem, olejek rozprowadzamy delikatnie i z umiarem szmatką oraz odczekujemy parę minut aż wsiąknie po czym przecieramy suchą szmatką. Taki drugi zabieg pozwoli lepiej zakonserwować podstrunnicę i dłużej utrzymać ją w czystości.

Pamiętajmy że instrument jest delikatny i podatny na wszelakie uszkodzenia, każdą ingerencją, nawet  tak prostą jak czyszczenie podstrunnicy czy wymiana strun, należy przeprowadzić ostrożnie i z głową.

Co jaki okres czasu czyścimy i konserwujemy podstrunnicę:

Na to pytanie trudno o jednoznaczną odpowiedź, ponieważ jest to zależne od wielu czynników takich jak stopień zabrudzenia, częstość samej gry, brudnych rąk podczas gry, oraz ogólnej eksploatacji instrumentu.

Czyszczenie i lekką konserwację można zawsze przeprowadzać częściej np. przy wymianie strun na nowe. Znów gruntowne czyszczenie i konserwację olejkami można śmiało wykonywać raz na kilka miesięcy.

Polerowanie progów:

Podczas czyszczenia i konserwacji podstrunnicy, można przy okazji zadbać o same progi lecz jest z tym trochę więcej zabawy, ponieważ trzeba okleić dokładnie całą podstrunnicę taśmą malarską aby się nie porysowała podczas polerowania progów.

Do przeprowadzenia tej czynności należy najlepiej zaopatrzyć się w specjalne gumki do polerowania progów o różnej gradacji ściernej, takimi gumkami bez problemu wypolerujemy oraz wyczyścimy same progi, które z biegiem eksploatacji instrumentu również się zabrudzają oraz matowieją.

Więcej na temat polerowania progów znajdziecie w tym wpisie - polerowanie progów.

Można w tym celu użyć również urządzenia takiego jak dremel stosując specjalne końcówki do polerowania ale o tym opiszę w osobnym artykule który będzie poświęcony samym progom ich szlifie oraz polerowaniu.

Jakie wyróżniamy rodzaje progów w gitarze.

Podsumowanie:

Czyszczenie i konserwacja podstrunnicy w gitarze to prosta czynność nie wymagająca wiele czasu by ją przeprowadzić, dlatego warto to zrobić np. przy okazji wymiany kompletu strun. Taka czynność z pewnością ochroni podstrunnicę przed jej pękaniem oraz wypatrzeniem. Czysta i zadbana podstrunnica to również wygoda i komfort samej gry.

Jak dbać o struny w gitarze.

Pozdrawiam!