Rodzaje progów w giatrze

Progi w gitarze to bardzo istotny element i choć stanowią część na którą trochę mniej zwracamy uwagę podczas np. kupna gitary to jednak po pewnym czasie gry zawsze dają nam o sobie znać, stopniem zużycia co przekłada się na poprawne strojenie instrumentu, wybrzmiewanie oraz komfort samej gry.

W prawie każdej gitarze przychodzi moment kiedy progi są tak zużyte że trzeba je szlifować bądź wymienić na nowe i nie ma to złotego środka no chyba że posiadamy progi ze stali nierdzewnej które są znacznie trwalsze od progów klasycznych.

Więcej informacji o progach ze stali nierdzewnej znajdziecie w tym wpisie - progi ze stali nierdzewnej.

Budowa oraz rodzaje progów:

Progi składają się z kilku elementów tj. części wierzchniej zwanej koroną - to część która wystaje poza podstrunnicę do tej części dociskamy palcami struny, oraz z korzenia (kotwy, trzpienia) - to część która znajduje wbita w szczelinę podstrunnicy. 

Na korzeniu trzpienia progu znajdują się drobne trójkątne wypustki które po jego wbiciu w szczelinę podstrunnicy mocno trzymają próg w drewnie.

Z jakiego materiału wykonuje się progi:

Progi wykonuje się ze stopu metalu, przeważnie jest to "Nickel Silver czy inaczej "German Silver" to tzw. Niemieckie srebro w którego skład wchodzi 60% stopu miedzi, około 20% cynku oraz 18% lub 12% niklu a pozostałe procent to ołów i inne składniki metalu.

Klasyczne progi to Nickel Silver 18% (extra hard) - ten rodzaj progów jest najbardziej popularny i często stosowany przez różnych producentów gitar oraz lutników. Progi charakteryzują się dość dobrą odpornością na zużycie czyli bardzo małą, progi tego typu wytrzymują około 2 do 3 lat intensywnej gry do pierwszego szlifu.

Nickel Silver 12 % (hard) - ten rodzaj progów jest trochę mniej twardszy od poprzedniego, łatwiej się te progi montuje w podstrunnicy ze względu na swoją plastyczność a brzmieniem nie wiele różnią się od progów z 18% niklu różnice brzmieniowe są bardzo subtelne, progi te są równie często stosowane przez różnych producentów.

Nicker silver 25% (adamant hard) - to najtwardsze progi wykonane ze stopu niklu, równie często stosowane przez różnych producentów gitar, te progi posiadają bardzo dobrą wytrzymałość.

Bronze - ten rodzaj progów jest produkowany ze stopu miedzi oraz cyny, progi te są dość twarde i zapewniają dobrą dźwięczność. Tego typu progi stosowane są w drogich coustomowych gitarach.

Brass - ten rodzaj progów wykonany jest z mosiądzu, progi tego rodzaju charakteryzuje nie zbyt dobra odporność na zużycie dlatego instaluje się głównie w gitarach klasycznych ze względu na struny nylonowe.

Nonallergenic - ten rodzaj progów wykonany jest ze specjalnego stopu który w swoim składzie nie zawiera niklu. Niektórzy mogą być uczuleni na nikiel stąd progi o walorach brzmieniowych jak nickel silver lecz wykonane z innego stopu.

Progi ze stali nierdzewnej to najtwardsze progi, charakteryzują się znaczną odpornością na zużycie oraz dużym komfortem samej gry. Progi te ze względu na twardość materiału są bardzo trudne w obróbce co przekłada się na znaczne koszty oraz czas pracy podczas ich montowania, dlatego tego rodzaju progi stosuje się tylko w drogich customowych instrumentach lub na zamówienie.

Progi ze stali nierdzewnej można zamontować w niemal każdej gitarze więc jeżeli posiadamy drogą dobrą gitarę która zostanie z nami na dłużej i planujemy wymienić progi, polecam rozważyć koncepcję progów ze stali nierdzewnej, za odpowiednią opłatą wykona to praktycznie każdy lutnik.

Warto rozważyć tą możliwość gdy decydujemy się na wymianę progów, gdyż progi ze stali nierdzewnej są niezwykle trwałe i raczej nie będzie już trzeba dożywotnio ich wymieniać a nawet szlifować a przy tym komfort gry na wypolerowanych progach stalowych jest po prostu genialny, po za tym raz wypolerowane progi nigdy nie zaśniedzieją i nie stracą swojego blasku jak ma to miejsce w zwykłych progach niklowych.

Więcej informacji o progach ze stali nierdzewnej znajdziecie w tym wpisie - progi ze stali nierdzewnej.

Progi tytanowe - ten rodzaj progów nadaje się tylko i wyłącznie do gitar które posiadają struny nylonowe takich jak gitara klasyczna. Progi tytanowe nie sprawdziły się w gitarach ze strunami metalowymi, gdyż są zbyt szorstkie i powodują zbyt duże tarcie strun - nie da się na nich grać. Dlatego te progi polecane są tylko do gitar klasycznych.

Progi różnią się od siebie również rodzajem korony, progi o klasycznej koronie są zawsze półokrągłe ale istnieją progi o na przykład lekko trapezowatej budowie korony tzw. asymetryczne których ścięta korona progu zapewnia bardzo dobre wybrzmiewanie oraz dłuższą żywotność progów.

Progi gitarowe sprzedawane są w blistrach które zawierają 12 odcinków o długości około 130 mm, wystarcza to na wykonanie 24 progów lub w 24 odcinkach lub w jednym kawałku jako drut progowy o długości około 1 metra.

Wymiary progów:

Rodzai progów jak ich wymiarów jest tak dużo że trudno je wszystkie zliczyć i opisać. Podstawowe określenia opisujące wymiary progów to: małe, średnie oraz duże (z ang. small, medium oraz jumbo).  Sam rozmiar progów określa się kilkoma wymiarami: szerokością i wysokością samej korony czyli tego co wystaje ponad podstrunnicę oraz szerokością samego korzenia czyli tego co znajduje się po wbiciu w podstrunnicy.

FENDER | 0991999000 progi gitarowe Narrow/Tall

80.00 PLN

FENDER | 0991998000 | progi gitarowe Standard

68.00 PLN

ROCKCARE FRET ROCKER miarka progów

46.00 PLN

Progi najlepiej mierzyć suwmiarką, czasem podczas ich wymiany nie mamy możliwości zmierzenia dokładnej wysokości korony progu (E) gdyż np. był wcześniej przeprowadzony szlif progów w takim przypadku mierzymy szerokość korony (B) oraz po wyjęciu starego progu szerokość korzenia (D) to pozwala w znacznym przybliżeniu określić jakie posiadamy progi w gitarze. Wysokość całkowita progu czyli korony wraz z korzeniem (A) ma mniej istotne znaczenie.

Wymiar progów od strony samego korzenia progu (D) powinien być dobrze dopasowany do szerokości szczeliny (slot) która znajduje się w podstrunnicy, należy na to zwrócić szczególną uwagę gdyż jeżeli sam korzeń progu będzie za wąski to po nabiciu próg nie będzie wystarczająco mocno i stabilnie "siedział" w drewnie. 

Ponadto istnieją progi naprawcze (repair) które stosuje się przy bardzo zużytych slotach i posiadają znacznie szerszy trzpień który umożliwia stabilne ich osadzenie w podstrunnicy.

Najpopularniejsze wymiary progów stosowane przez różnych producentów gitar:

W gitarach typu Gibson Les Paul montuje się progi o średnich wymiarach (medium) często są to progi  o wymiarach ( 2.3 bądź 2.4 x 1.2 mm )

Gitary typu Fender Stratocaster uzbrajanie są w progi nieco szersze o wymiarach ( 2.6 x 1.2 mm ) pomijając np. Fender Stratocaster sygnowanego przez Yngwe Malmsteen gdyż posiada progi jumbo o wymiarach (3.0 x 1.5 mm) oraz scalloowaną podstrunnicę.

Gitary typu Ibanez czy Esp oraz większość superstratów posiada progi szerokie i wysokie Jumbo a nawet extra Jumbo często o wymiarach ( 3.0 x 1.5 mm.)

Znów Jackson, Charvel chętnie stosuje progi Jumbo nieco węższe o wymiarach ( 2.7 x 1.5 mm)

Kramer, BC Rich stosuje progi o wymiarach ( 2.4 x 1.3 mm )

Jak widać z powyższych informacji różni producenci stosują różne wymiary progów do swoich gitar.

Podsumowanie:

Progi w gitarze to bardzo ważny element konstrukcyjny i choć stanowią część na którą trochę mniej zwracamy uwagę to warto się im przyjrzeć podczas kupna gitary ale również warto sprawdzać co jakiś czas ich stan oraz stopień zużycia.

O tym na co zwrócić uwagę przy progach podczas kupna gitary pisałem w tym wpisie - progi na co zwrócić uwagę.

Czym się kierować podczas wymiany progów.

Progi ze stali nierdzewnej.

Pozdrawiam!